Ana içeriğe atla

Çokbilmişlere Cevaplar Yazı Dizisi-2:Hadron

Yazı dizisinin ikinci yazısıyla yine buradayım! Bu defa hadronları anlatacağım. Tamam, haydi başlayalım. Nedir hadron?

Hadronlar çevrenizdeki her şeyi oluşturuyor, karanlık madde de dahil. Tabii bir teoriye göre. Bunu  anlatmayacağım, fakat araştırabilirsiniz. Size bir örnek, bunu anlayabilirsiniz. Ne demek proton? Ya da nötron? Bunu biri size hava atmak amacıyla, bilmiş bilmiş sorduğunda cevabınız "hadron" olabilir. Ama bu yazıyı bu cümleden itibaren okumayı bıraktıysanız eğer, o zaman kalırsınız. Sizi daha önce uyarmıştım. O yüzden siz de devam edin, ben de...

Hadron dediğimiz şey, bileşik parçacıklardır. Bunlar genelde yukarı ve aşağı kuarklardan oluşur, mesela bir proton 2 u, 1 d kuarktan oluşur. "u" ve "d" burada yukarı ve aşağı kuarkın simgeleri... Gerçekte de böyle. Bundan başka kuarklar da var. Garip, tılsımlı vb... Neyse, bunlar önemli değil. Devam edelim.

Hadronlar iki çeşittir, baryonlar ve mezonlar. Baryonlar üç kuark ya da üç anti-kuarktan oluşur. Daha önceki yazılardan faydalanarak renk yüklerinin farklı olması gerektiğini çıkarabiliriz. Bir de mezonlar var. Bunlar da bir kuark ve bir anti-kuarktan oluşuyor. Renk yükleri de birbirinin tam zıttı olmalı, aynı yükleri gibi. Mesela mavi bir kuark ile anti-mavi bir anti-kuark birleşebilir.

Neyse, artık bir konunuz daha var. Araştırmaya devam. Bir de, yorum yapmayı unutmayın. Uygulamanın ikinci güncellemesinde yorum kısmı gelecek, maalesef şu anda site üzerinden yorum yapabilirsiniz.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Çokbilmişlere Cevaplar Yazı Dizisi 4: Hipotezler, Kanunlar, Teoriler ve Bilim

Daha önce yazılması gereken bir yazıyı şu anda yazıyorum, sanırım ilk bununla başlasaydık çok daha iyi olacaktı, çünkü aslında bu "çokbilmiş" kendinden emin ve bilgisizliğinin farkında olmadan yorum yapan insan tipi en çok bu ve bununla bağlantılı konularda yorum yapıyor. O halde bu kavramların ne olduklarını ve gerçekte bunların bilime nasıl katkı sağladıklarını açıklayalım. Başlıktaki sırayla gidelim, ilk başta hipotezin ne olduğu ile başlayalım. Hipotez, bir probleme getirilien henüz kanıtlanmamış bilimsel çözümlerdir. Örneğin, kendimizi 1600'lü yıllarda, Isaac Newton'un yerine koyarak dünya üzerinde herhangi bir yerde serbest bırakılan cisimlerin neden yere düştüklerini düşünmek ile başlayalım. Bu benzetme tabii ki -fazlasıyla-eksiktir, fakat şu anda amacımız yalnızca hipotezin ne olduğunu anlatmak. Eğer bir cisim serbet bırakılınca düşüyorsa, o halde ona etki eden bir kuvvet olmalıdır, bunu zaten biliyoruz. O halde bir şeyin ona kuvvet uygulaması gerekiyor, bu ...

Ne Biliyorsun?

Bilgin ne senin? Benim yok. Peki senin var mı? Bildiğini mi biliyorsun ya da sanıyorsun? Hayır, bu kesinlikle yanlış. Bunda şunu demek istiyorum, eğer ki sen bildiğini sanıyorsan cahilsin, aksi durumda yine cahilsin! Peki bilgi nedir? Bu arada bana şunu söylemeye kalkabilirsin, içinden, peki sen ne biliyorsun? Yazdıklarını bilmiyorsan neden yazıyorsun? Nedenini söyleyeyim, bildiğimi iddia etmedim asla (ne haddime) ayrıca bildiğim için değil düşündüğüm için yazıyorum. Peki bunu nereden biliyorum? Bilmiyorum! Bilgiye geri dönelim. Bilgi nedir? Bilgi tek şeydir: Bildiğin şeylerin evrendeki ve dışındaki tüm bilgiler arasında kendi bilginin bir kuarkı oluşturan sicimin Planck uzunluğunun 1/googolplex(ya da 10 10000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 )'den bile daha küçük parçası kadar olduğunu bilmektir ve bilinmesi iddia edilebilecek tek bilgilerden biridir. Ama bilgi bu kadar az olacaksa, bize göre, neden bu kadar fazla b...

Çokbilmişlere Cevaplar Yazı Dizisi-3: Kuantum Dolanıklılığı

Uzun zamandır yazmamakla birlikte fizik hakkında da yazmamıştım. Ve yarım bıraktığım yazı dizime devam ediyorum. Bu defa konu, son zamanlarda fenomen olmuş, aslında her zaman fenomendi, bir konu, kuantum dolanıklılığı... Peki nedir bu? Aslında bunu basitçe şöyle ifade edebiliriz: Parçacıkların birbirleri ile haberleşmesi, ya da birbirinin "durumlarından" haberdar olması. Daha bilimsel bir açıklamayla, iki ya da daha parçacığın birbirinden ayrı ele alınamaması, en bilimseli ise iki parçacığın aynı kuantum durumunda, aynı dalga fonksiyonu ile tamınlanması. Peki nasıl oluyor bu? Aslında nedenini tam olarak bilmiyoruz ama olduğundan eminiz. Pek fazla zaman olmadı, ışınlanma ile ilgili haberleri duymuşsunuzdur, uyduya fotonun ışınlandığını söyleyen haberleri demek istiyorum. Aslında burada bir hata var, doğrudan "foton" ışınlanmıyor, "bilgi" ışınlanıyor. Bu deneyin aslında geçmişte yapılmış bir deneyin hemen hemen aynısı, sadece bir uyduya yapılıyor. Buna d...